Κυριακή 8 Μαΐου 2011

Συνέντευξη στην εφημερίδα Αναζητήσεις

Συνέντευξη Γιάννη Μελέσιου

για το νέο του μυθιστόρημα «Ταμάρα»

Στη Μαρία Στυλιανού

Ερώτηση: Αγαπητέ κύριε Γιάννη Μελέσιε, αντιλαμβάνομαι ότι αυτό είναι το τρίτο σας μυθιστόρημα και το τέταρτο κατά σειράν έργο σας, αν συμπεριλάβω και το «Αραξοβόλι των αναμνήσεων», που αποτελείται από μια νουβέλα και πέντε διηγήματα. Πείτε μας λίγα λόγια για το νέο σας έργο.

Απάντηση: Θα μπορούσε με δυο λόγια να πω ότι το «Ταμάρα» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα που ενώ το εξωτερικό του περίβλημα είναι μια αληθινή ερωτική ιστορία, το εσωτερικό του, δηλαδή το περιεχόμενό του, αποτελείται από ιστορικά, κοινωνικο-ιδεολογικά αλλά και φιλοσοφικά στοιχεία.

Ερώτηση: Ακούγεται πολύ ενδιαφέρον αλλά επιτρέψετέ μου να επισημάνω ότι αυτό είναι λιγάκι ριψοκίνδυνο. Πώς μπορούν να συμβιβαστούν και να χωρέσουν αυτά τα στοιχεία σ’ ένα ερωτικό μυθιστόρημα χωρίς να αφαιρούν το συναίσθημα ή την αισθητική του;

Απάντηση: Δεν νομίζω να είναι ασυμβίβαστα γιατί η ζωή είναι συνυφασμένη με αυτές τις έννοιες, επηρεάζουν και καθορίζουν πολλές φορές τη ζωή μας. Έχω επομένως την άποψη ότι η λογοτεχνία πρέπει να λειτουργεί έτσι που να τολμά να αγγίζει θέματα της σύγχρονης κοινωνικής και πολιτικής ζωής, να προβληματίζει, να ανατρέπει και να αγωνίζεται για να φέρνει την αλήθεια στο φως. Ο συγγραφέας πρέπει να είναι δέκτης αλλά και πομπός των εκάστοτε κοινωνικών προβλημάτων, να εκφράζει την αγωνία και τον προβληματισμό της κοινωνίας των πολιτών και ειδικά της πιο πρωτοποριακής πολιτικής σκέψης. Προσωπικά είμαι ενάντια σε κάθε γλυκανάλατο πόνημα που στοχεύει στην ακουστική αισθητική του αναγνώστη χωρίς να προβληματίζει, να νουθετεί και να καθοδηγεί. Δεν είμαι για να αποκοιμίζω, να ευνουχίζω αφαιρώντας τον γλυκό οργασμό της σκέψης, την ενεργό συμμετοχή του πολίτη στα κοινωνικά δρώμενα.

Ερώτηση: Ναι αλλά δεν κινδυνεύει να χαρακτηριστεί το έργο σας σαν ένα πολιτικό κήρυγμα κι εσύ ένας προπαγανδιστής των δικών σας πολιτικο-ιδεολογικών επιλογών;

Απάντηση: Κατηγορηματικά όχι. Η ερωτική ιστορία, ενώ αποτελεί το καλύτερο άλλοθι για να ειπωθεί η αλήθεια γύρω από ορισμένα θέματα χωρίς όρους, δεν παύει να είναι καταπληκτική, θα έλεγα μια μοναδικά δροσερή σύγχρονη ιστορία γιατί είναι αληθινή. Πιστεύω ότι θα γοητεύσει και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη. Πρόκειται για μια συγκλονιστική, αληθινή ιστορία αγάπης, μεταξύ μιας νεαρής σοβιετικής κατασκόπου και ενός κύπριου φοιτητή. Οι βασικοί πρωταγωνιστές βρίσκονται εν ζωή και είχα μια θαυμαστή συνεργασία μαζί τους για τη δομή της προσωπικής τους ιστορίας αλλά και τις απόψεις που εκφράζονται. Αυτά που θέλαμε να ειπωθούν περνούν ανυποψίαστα μέσα στους διαλόγους και στα βιώματα των ηρώων μου. Ο αναγνώστης όμως πρέπει να διαθέτει έμπειρο μάτι αλλά και γνώσεις για να καταδυθεί κάτω από την επιφάνεια και να τα εντοπίσει. Από εκεί και πέρα επαφίεται στον ίδιο αν θα υιοθετήσει ή θα απορρίψει ορισμένα πράγματα. Οι υπόλοιποι απλά θα απολαύσουν την άγρια ομορφιά μιας αληθινής ερωτικής ιστορίας.

Ερώτηση: Ανέφερες μεταξύ άλλων στοιχείων που βρίσκονται στον πυρήνα του έργου σου και το φιλοσοφικό. Μπορείς να γίνεις πιο συγκεκριμένος;

Απάντηση: Ναι φυσικά. Αναφέρομαι πολύ εκλαϊκευμένα στις φιλοσοφικές απόψεις του Σωκράτη, όπως τουλάχιστον μας τις μεταφέρει ο Πλάτωνας στην «Ιδανική πολιτεία». Μελετώντας λοιπόν τις απόψεις του μεγάλου ιδεαλιστή Έλληνα φιλόσοφου κατέληξα σε κάποια συμπεράσματα και απόψεις που εκφράζονται με παρρησία και τα οποία έχουν σχέση με την σοβιετική κοινωνία και τους λόγους κατάρρευσής της. Πιστεύω πως άφησα τους ήρωές μου ελεύθερα να σκιαγραφήσουν τους λόγους που οδήγησαν σ’ αυτή την εξέλιξη που έμελλε να στρέψει τους δείκτες της ιστορίας σε άλλες κατευθύνσεις. Οι ίδιοι θα κάνουν τελικά και τον απολογισμό μιας δύσκολης αλλά και ένδοξης πορείας που ακολούθησε την μεγάλη Οκτωβριανή επανάσταση και να αποδώσουν ευθύνες.

Ερώτηση: Έχετε βραβευτεί το 2006 με το πρώτο κρατικό βραβείο λογοτεχνίας με το έργο σας «Ο γιος της καταιγίδας». Αυτό πιστεύω πως ανεβάζει τον πήχυ ακόμα ψηλότερα αφού το αναγνωστικό κοινό περιμένει κάτι το ίδιο αξιόλογο ή ακόμα και καλύτερο. Το «Ταμάρα» θ’ αντέξει τη σύγκριση με το προηγούμενο σας έργο;

Απάντηση: Αισθάνομαι τις ευθύνες αφού είχα την «ατυχία», ας πούμε, να τύχω αυτής της τιμητικής διάκρισης πολύ νωρίς και θεωρώ φυσιολογικό το αναγνωστικό κοινό να έχει πάντα ως μέτρο σύγκρισης το «Γιο της καταιγίδας». Δεν αποδίδω ιδιαίτερη σημασία στα βραβεία και είναι λάθος να βρίσκεται κάποιος σ’ ένα διαρκές κυνηγητό για να αποκομίσει βραβεία και δάφνες. Αυτό που είναι υγιές και αυτονόητο είναι να βελτιώνεσαι και να υπηρετείς την λογοτεχνία και τον άνθρωπο, όταν έχεις κάτι σπουδαίο να πεις στον αναγνώστη, διαφορετικά καλύτερα να σωπαίνεις. Από αυτή την άποψη έχω ήσυχη τη συνείδησή μου ότι κάνω αυτό που πρέπει. Ο κόσμος στο τέλος θα κρίνει αν είχα κάτι να πω και αν ειπώθηκε με τον καλύτερο τρόπο.

Ερώτηση: Η τελευταία μου ερώτηση πριν σας ευχαριστήσω αφορά την ημερομηνία κυκλοφορίας του μυθιστορήματος που ο κόσμος θα το γνωρίσει με τον τίτλο «Ταμάρα;».

Απάντηση: Σίγουρα σε λιγότερο από δυο μήνες.

Ερώτηση: Κύριε Γιάννη Μελέσιε, να σας ευχαριστήσω για την συνέντευξή σας και να σας ευχηθώ κάθε επιτυχία στο μέλλον.

Απάντηση: Κι εγώ θα ήθελα να ευχαριστήσω τόσο εσάς προσωπικά όσο και τις Αναζητήσεις, που μου δώσατε αυτή την ευκαιρία.

Ταμάρα, το νέο μυθιστόρημα του Γιάννη Μελέσιο, σύντομα κοντά σας.
Κατηγορία: Αληθινές ιστορίες.